Wyłącznik celowanej chemoterapii

Chemioterapia nowotworów to skuteczna metoda walki z rakiem, choć obarczona nieprzyjemnymi efektami ubocznymi. Naukowcy od lat prowadzą badania nad celowaną terapią antynowotworową, gdzie silnie toksyczne substancje lecznicze stosowane w walce z nowotworami są dostarczane wyłącznie do zmienionych nowotworowo komórek.

Przykładem tego typu terapii są liposomy, wewnątrz których zamknięto lek na nowotwór piersi. Opracowali je amerykańscy naukowcy z University of Illinois. Liposomy to małe zbiorniczki o ściankach wykonanych z elementów podobnych do tych, które tworzą błony komórkowe żywych komórek.

Aby substancja trafiła jedynie do chorych tkanek, na powierzchni liposomów dołączono krótkie łańcuchy kwasu rybonukleinowego (DNA) tzw. aptamery, czyli struktury, które silnie łączą się ze ściśle określonymi cząsteczkami.

Aptamery zostały tak zaprojektowane, aby łączyły się tylko z białkami licznie występującymi na błonie komórkowej zmienionych nowotworowo komórek oraz z pojedynczo-niciowym DNA komplementarnym z aptamerami (na zasadzie zamka i klucza).

Nowo opracowane liposomy zostały przetestowane na laboratoryjnie hodowanych komórkach nowotworowych.

Podczas badań okazało się, iż zawarte w liposomach substancje lecznicze trafiają tylko do chorych komórek. Liposomy łączą się z powierzchnią komórek nowotworowych przy pomocy aptamerów, które reagują z białkami znajdującymi się na błonie komórkowej komórek rakowych. Następnie komórka "wsysa" zawartość liposomu.

Ten proces może być zahamowany przez podanie krótkich łańcuchów DNA komplementarnych z aptamerami połączonymi z liposomami. Oba łańcuchy DNA reagują ze sobą, inaktywując właściwości receptorowe aptamerów, tym samym liposomy tracą "adres" zamkniętej wewnątrz przesyłki, a ich zawartość nie wnika do komórek.

Według naukowców, tego typu zjawisko pozwala na kontrolowane ograniczanie skutków ubocznych chemioterapii, gdyż pozwala na inaktywację leków będących już w ciele pacjenta po ujawnieniu się jakichkolwiek niekorzystnych efektów związanych z leczeniem nowotworu.

Żródło: Onet.pl/PAP