FAQ

1. Jakie są osiągnięcia w leczeniu raka piersi w Polsce na tle innych krajów?

Rak piersi jest u nas niestety pierwszą przyczyną śmiertelności kobiet, jest też najczęstszym nowotworem, który powoduje u nich najwięcej zgonów.

W Polsce wyleczalność wszystkich nowotworów wynosi 40%, podczas gdy w USA - około 60%. W przypadku raka piersi przeżywalność jest tam również o wiele lepsza: w USA 70% kobiet chorych na nowotwór przeżywa 10 i 5 lat, a w Polsce tylko 40%. Rocznie zachorowuje u nas na raka piersi około 10 000 kobiet a około 5000 kobiet umiera rocznie z powodu tej choroby. Zatem stosunek umieralności do zachorowalności wynosi u nas 50%, a w innych krajach - 30%. Najlepszą wyleczalność stwierdzono w takich państwach, jak USA, Wielka Brytania, Holandia i Skandynawia.

Głównym powodem takiego stanu rzeczy jest wciąż niewystarczająca profilaktyka.

2. Kiedy wykonywane są operacje rekonstrukcji piersi?

Coraz częściej podczas operacji onkologicznej można jednocześnie dokonać rekonstrukcji piersi. Jednak większość ośrodków zaleca odczekanie kilku miesięcy do zakończenia leczenia przyczynowego. Niekiedy kobieta chora wymaga jeszcze radioterapii, którą endoproteza może utrudnić. Wtedy okazuje się, że zabieg wykonano za szybko. Taka operacja rekonstrukcyjna może być wykonana później, w dowolnym czasie i w innym szpitalu.

Rekonstrukcja piersi polegająca na przeszczepieniu fragmentów z innej części ciała jest finansowana przez kasę chorych. Natomiast za operację plastyczną z zastosowaniem endoprotezy, czyli wkładki ze sztucznego tworzywa, pacjentka musi zapłacić. Jest to koszt kilkuset dolarów.

3. Jak często trzeba robić mammografię?

W Polsce zaleca się profilaktyczne badania mammograficzne u kobiet po 45 roku życia - raz na dwa lata, a u kobiet po 50 roku życia - raz w roku. Robienie mammografii u młodych kobiet raczej nie jest wskazane. Piersi młodej kobiety mają taką strukturę, że za pomocą mammografii trudno w nich wykryć zmiany.

4. Co to jest mammografia?

Mammografia to badanie struktury piersi z zastosowaniem promieni rentgenowskich. Za pomocą mammografii można wykryć na zdjęciu punkciki, które odpowiadają zwapnieniu w tkance piersi lub w naczyniach krwionośnych, a które mogą być siedliskiem nowotworu złośliwego.

Badania mammograficznego nie można robić na własną rękę, musi je zlecić lekarz.

U niektórych kobiet tkanka biustu jest tak zwłókniała, że trudno ją ocenić za pomocą mammografii. Wtedy zalecana jest ultrasonografia piersi lub rezonans magnetyczny.

5. Co czeka kobietę, jeżeli badania diagnostyczne wykażą podejrzane zmiany w piersi?

Gdy badanie mammograficzne lub USG (w przypadku młodszych kobiet) wykazuje podejrzane zmiany, lekarz zaleca dokonanie biopsji oraz badanie histopatologiczne pobranej tkanki w celu rozpoznania lub wykluczenia nowotworu.

Jeżeli badania potwierdzą podejrzenie raka piersi, następuje decyzja o rodzaju zabiegu chirurgicznego: usunięciu fragmentu piersi z guzem albo też mastektomii, czyli amputacji całej piersi. Rodzaj leczenia zależy od wielkości nowotworu, jego umiejscowienia oraz rodzaju. Bardzo ważne jest również to, czy zostały zaatakowane węzły chłonne, które stwarzają niebezpieczeństwo rozszerzenia się zmian nowotworowych i pojawienia się przerzutów w innych miejscach ciała. Jeżeli tak jest, należy je również usunąć.

6. Często kobiety boją się biopsji. Są przekonane, że wtedy 'ruszy się raka' i będzie się on szybciej rozwijał.

To opinia niczym nie uzasadniona! Biopsję wykonuje się powszechnie na całym świecie. Być może obawę przed tym badaniem powoduje to, że podczas zabiegu polegającego na pobieraniu wycinka tkanki za pomocą igły czasem obserwuje się powiększenie okolic guza, w której dokonano nakłucia. Dzieje się tak dlatego, że niekiedy po przekłuciu naczynia krwionośnego powstaje tam krwiak.

Natomiast zdarzające się rozpoznania tuż po biopsji przerzutów do okolicy nadobojczykowej to tylko zbieżność w czasie. Przecież nowotwór tworzył się tam przez kilka lat! Ma on bowiem bardzo długi okres utajonego rozwoju, niedostępnego dla obecnie stosowanych metod badań. Zatem to niemożliwe, aby przerzut rozwinął się w ciągu kilku dni.

7. Czy po operacji leczenie jest kontynuowane i w jaki sposób?

Trzeba pamiętać, że samo usunięcie guza z piersi nie daje wyleczenia. Po chirurgicznym leczeniu miejscowym większość kobiet wymaga terapii systemowej, czyli uzupełniającej. Często największy wpływ na przeżycie ma leczenie podejmowane wkrótce po operacji.

Polega ono na kojarzeniu kilku metod. Po operacji często konieczna jest więc radioterapia w celu napromienienia i zniszczenia pozostałych komórek nowotworowych i obszaru tkanek. Stosuje się także hormonoterapię i chemioterapię.

8. Czy są obecnie postępy w leczeniu tej choroby?

Dla lekarza klinicysty postępy w leczeniu często oznaczają opracowanie takiej metody, która daje większe szanse przeżycia, albo mniej toksyczny sposób leczenia, bezpieczniejszy lub wygodniejszy w użyciu. Nie wszystkie nowe metody powodują wydłużanie życia. Chociaż w leczeniu chorych na raka pojawiają się nadzieje, ale postęp w tej dziedzinie dokonuje się bardzo powoli.

9. Amputacja piersi jest dla kobiety ciężkim przeżyciem. Czy można zrezygnować z usunięcia całej piersi wycinając tylko fragment z guzem?

Obecnie dąży się do tzw. operacji oszczędzających, czyli wykonywania mastektomii tylko wtedy, gdy jest ona konieczna ze względu na zdrowie i życie pacjentki. Podczas takich zabiegów wycina się jedynie to, co niezbędne. Jednak nadal stosuje się tzw. margines bezpieczeństwa, czyli usuwanie tkanek zdrowych sąsiadujących bezpośrednio z nowotworem, ale niekoniecznie za cenę całej piersi czy całych narządów.

Prowadzone są badania, w których ogranicza się zakres chirurgii, a więc np. w próbach innego sposobu operowania w obrębie pachy. Wycina się wtedy tylko tzw. węzeł wartowniczy, czyli ten, do którego dokonuje się spływ chłonki z guza. Gdy wyniki jego badania są negatywne i istnieje nadzieja, że jest to wynik reprezentatywny dla wszystkich pozostałych, można odstąpić od usuwania wszystkich węzłów z pachy.