Właściwoscl antynowotworowe buraków

Antynowotworowe właściwości soku z buraków 

W numerze "Journal of the Science of Food and Agriculture"(2014) ukazała się praca polskich naukowców, oceniająca właściwości przeciwnowotworowe soku z buraków. 

Wyniki badania wykazały, że sok produkowany w sposób organiczny w porównaniu do produkcji konwencjonalnej ma więcej antyoxydantów i wykazuje większe działanie przeciwnowotworowe.

Na prozdrowotne i przeciwnowotworowe właściwości buraków wskazują także wyniki innych prac (J Agric Food Chem. 2014 Feb 12;62(6):1324–31). Wykazały one, że obecne w burakach związki takie jak betalainy i betainy aktywują enzymy antyoxydacyjne w komórkach nowotworowych. Warto pic  sok z buraków! Na zdrowie!

Buraki są niedrogie, dostępne przez cały rok i wyjątkowo wartościowe. Buraki zawierają barwnik - betaninę - ma ona właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwnowotworowe, obniża także poziom złego cholesterolu. Cennym składnikiem buraka jest też betaina (pochodna aminokwasu glicyny), która ma znaczenie w profilaktyce miażdżycy.

Burak to jedno z popularniejszych krajowych warzyw. Niestety, nie wiedzieć czemu, często bywa niedoceniany. Charakterystyczny rubinowy kolor nadają burakom barwniki betalainowe, w skład których wchodzą czerwono-fioletowe betacyjaniny i żółte betaksantyny.

Betanina w czerwonych burakach niszczy wolne rodniki

Aż ponad 70 proc. wszystkich barwników czerwonych buraka stanowi betanina, w ilości ok. 200 mg na 100 g korzenia. Niegdyś doceniano przede wszystkim właściwości barwiące betaniny. Koncentraty z buraka znalazły dzięki niej zastosowanie przy produkcji jogurtów owocowych, żelków, deserów, gum do życia czy płatków śniadaniowych.

Obecnie coraz większym zainteresowaniem cieszy się przeciwutleniające właściwości buraków. Okazuje się, że betanina to doskonały wyłapywacz wolnych rodników. Te same badania wykazały, że korzystny wpływ na ograniczenie procesów utleniania prowadzących do uszkodzeń lipidów ma spożywanie owoców kaktusa, również bogatych w betaninę.

Ponadto barwniki betalainowe mają właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwnowotworowe. Zaletą buraków jest również działanie odkwaszające i oczyszczające. 

To warzywo zawiera ponadto rzadko spotykane pierwiastki: rubid i cez.

Betaina w burakach zapobiega miażdżycy

Cennym składnikiem buraka jest też betaina - pochodna aminokwasu glicyny, która wraz z kwasem foliowym obniża w organizmie poziom homocysteiny - aminokwasu powstającego 

w procesie trawienia białek. Wysoki poziom homocysteiny zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy, o jedzeniu buraków powinny zatem pamiętać osoby jedzące dużo mięsa.

Burak jest popularny nie tylko w Polsce. My jednak, podobnie jak nasi wschodni sąsiedzi, jemy buraki głównie dla smaku, nie doceniamy ich zdrowotnych zalet. Ogólnie wiemy, że jako warzywa muszą mieć mnóstwo witamin. Ale akurat buraki mają dużo tylko kwasu foliowego, trochę witaminy C (więcej jej zawiera kwas buraczany, bo w trakcie fermentacji powstaje kwas askorbinowy) i jeszcze mniej witaminy B1. Jest w nich natomiast dużo pierwiastków mineralnych: żelazo, wapń, magnez, potas, mangan, sód, miedź, chlor, fluor, cynk, bor, lit, molibden, kobalt oraz rzadko spotykane w warzywach rubid i cez.

Jak jeść buraki: gotowane czy surowe?

Składniki mineralne zawarte w burakach rozpuszczają się w wodzie, dlatego lepiej nie gotować buraków, chyba że w zupie. Buraki będą bardziej wartościowe, jeśli zostaną upieczone w skórce i obrane dopiero przed jedzeniem. A jeśli ktoś chce w pełni skorzystać z ich bogactwa, niech pije surowy sok z buraków.

Buraki podczas gotowania trzeba zakwasić

Podczas przygotowywania potraw z buraków warto pamiętać, że betalainy należą do stosunkowo nietrwałych barwników. W największej ilości występują zatem w świeżych warzywach i wyciśniętych z nich sokach. Jeśli chcemy chronić barwniki betalainowe podczas obróbki cieplnej, należy gotować warzywa w całości, wraz ze skórką i maksymalnie skrócić cały proces. Można je też ułożyć na blasze i wstawić do gorącego piekarnika. Zachowaniu barwy potraw z buraka sprzyja kwaśne środowisko. Warto zatem podczas ich przygotowania dodać trochę soku z cytryny lub octu, najlepiej winnego bądź jabłkowego.

Mimo że buraki nie są bogatym źródłem żelaza, to wspaniały środek krwiotwórczy, dawno uznany przez medycynę naturalną. Zapobiega anemii, co więcej, wspomaga leczenie białaczki.

Zawarte w burakach barwniki należą do bardzo silnych przeciwutleniaczy i czterokrotnie zwiększają przyswajanie tlenu przez komórki. Wspomagają więc układ krwionośny.

Kwas foliowy, w który obfitują buraki, nie tylko warunkuje prawidłowy rozwój płodu, ale też pomaga usunąć z krwiobiegu homocysteinę - jej wysoki poziom może wywołać choroby serca. 

Buraki pomagają unormować poziom cholesterolu, przeciwdziałają też zwapnieniom naczyń krwionośnych.

Powinni je jadać nadciśnieniowcy - badacze udowodnili, że azotany obecne w soku z buraków podnoszą we krwi stężenie regulującego ciśnienie tlenku azotu. Co ciekawe, im wyższe ciśnienie pacjentów, tym silniejsze działanie azotanów.