Badania przesiewowe
Badania przesiewowe, zwane też skryningiem, maja bardzo istotne znaczenie dla zmniejszenia umieralności z powodu raka piersi. Studia przeprowadzone w Szwecji i USA dowiodły, że badania przesiewowe pozwalają wykryć wiele wczesnych przypadków nowotworu, natychmiast zastosować odpowiednie postępowanie lecznicze i dzięki temu zmniejszyć liczbę zgonów z powodu raka piersi o przeszło 30% wśród kobiet w wieku pomiędzy 50. a 65. rokiem życia.
Samobadanie piersi powinno być prowadzone przez kobiety bez względu na wiek. Dodatkowe badania przesiewowe wskazane są dla starszych pań, kiedy ryzyko zachorowania na raka piersi jest większe, oraz dla kobiet z grup podwyższonego ryzyka (np. u których w rodzinie wystąpił przypadek zachorowania na tego rodzaju nowotwór).
Program badań przesiewowych w różnych krajach może się różnić, ale zwykle dla kobiet w wybranej grupie wiekowej składa się z palpacyjnego badania piersi przez lekarza (wykonywanego podobnie jak samobadanie przeprowadzane regularnie przez samą kobietę) oraz mammografii, tj. badania polegającego na prześwietlaniu piersi promieniami Roentgena (nieco innymi niż do badań narządów wewnętrznych). Badania takie wykonuje się zwykle u kobiet po 50. roku życia co 3 lata, choć wielu specjalistów sądzi, że warto je wykonywać co 2 lata. W USA dla kobiet w pierwszym stopniu pokrewieństwa z osobami, które zachorowały na raka piersi doradza się stosowanie badań mammograficznych co 2 lata, rozpoczynając badanie w wieku o 10 lat młodszym od tego, w jakim zachorowała osoba krewna.
Przesiewowe badania mammograficzne pozwalają na wykrycie guzków lub innych nieprawidłowości piersi na etapie, kiedy nie są one wyczuwalne przez kobietę lub lekarza, co bardzo istotnie zwiększa szansę wyleczenia. Istotnym negatywnym efektem badań jest zaobserwowane zjawisko, że negatywny wynik mammografii (tzn. nie potwierdzający obecności choroby) u wielu kobiet wytwarza fałszywe poczucie bezpieczeństwa oraz niechęć i zaniedbania w systematycznym samobadaniu piersi. Postępowanie takie jest błędne, gdyż w około 20-25%% przypadków mammografia nie wykrywa rozwijającego się nowotworu (są to tzw. wyniki fałszywie ujemne).
W Polsce badania przesiewowe wykonywane są u kobiet w wieku 50-69 lat. Ośrodki wykonujące badanie zwykle są wyraźnie oznaczone, a większość kobiet otrzymuje do domu pisemne zaproszenie do udziału w badaniu. Takie zaproszenie nie jest jednak konieczne i jeśli w ciągu ostatnich dwóch lat nie wykonywała Pani mammografii powinna się Pani do takiego ośrodka zgłosić sama.
Patrz także:
Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi
Aspekty psychologiczne skryningu raka piersi
