Badania kliniczne
Nieustannie są prowadzone badania zmierzające do poprawy wyników leczenia nowotworów. Prawie żaden lek lub niemal żadne połączenie kilku leków nie umożliwia wyleczenia wszystkich bez wyjątku chorych na dany nowotwór. Dlatego lekarze stale poszukują nowych leków lub programów wielolekowych i do tego potrzebują tzw. badań klinicznych.
Badania kliniczne służą ocenie skuteczności nowych lekóworaz skutków ubocznych, w porównaniu z dotychczas stosowanymi sposobami. Chorzy mogą uczestniczyć w różnych etapach (fazach) badań, a zależy to od ich ogólnego stanu zdrowia, typu nowotworu i jego zaawansowania. Badania kliniczne są tak konstruowane, by zapewnić choremu możliwie najwyższy standard opieki.
Początkowo nowe leki bada się w laboratorium. Następnie są one stosowane w ramach leczenia u tych chorych, którym współczesna medycyna nie była w stanie pomóc. Tym chorym proponuje się stosowanie nowych leków, a lekarze dokładnie obserwują wszelkie korzystne i niekorzystne efekty leczenia.
Jeśli te wczesne badania wykażą, że lek może być bezpiecznie stosowany, to prowadzi się dalsze badania. Zmierzają one do oceny tego, jak skuteczne są te leki w leczeniu konkretnych nowotworów.
Wreszcie - jeśli zostanie potwierdzona skuteczność porównywalna lub większa niż przy dotychczas stosowanym leczeniu, bądź nowe leki są lepiej tolerowane - dochodzi do klinicznych badań kontrolowanych, w trakcie których porównuje się bezpośrednio nowe leki z najlepszymi już dostępnymi. W tego typu badaniach uczestniczyć musi duża liczba chorych. Zwykle obejmują one wiele szpitali. Niezbędne jest uzyskanie przez lekarzy zgody chorego na udział w badaniu, po uprzednim dokładnym zapoznaniu go z jego charakterem i zasadami prowadzenia. Chory musi wiedzieć, czego dotyczy badanie, jak będzie wykonane i dlaczego właśnie on został zaproszony do udziału w nim. Chory powinien zrozumieć swoją rolę w badaniu i obowiązki z tym związane.
W tego typu badaniach, by dokładnie porównać badane leki, chory otrzymuje je w drodze losowania (nie jest to wynik decyzji lekarza, który prowadzi badanie). Dzieje się tak, ponieważ stwierdzono, że w przypadku uzależnienia decyzji od lekarza lub chorego, może dojść do nieświadomego zafałszowania wyników badania.
W związku z tym, że badanie ma charakter losowy, połowa chorych otrzyma leczenie uznawane obecnie za najlepsze, a pozostała część nowe leczenie. Może ono okazać się lepsze od dotychczas stosowanego, albo też niestety nie spełnić oczekiwań.
Jeśli chory wyrazi zgodę na udział w badaniu, to w każdej chwili w trakcie jego trwania może zmienić zdanie i wycofać swoją zgodę. Fakt ten nie powinien mieć wpływu na stosunek lekarza do chorego. W razie odmowy wzięcia udziału w badaniu lub wycofania się w jego trakcie, chory powinien otrzymać najlepsze leczenie, jakie jest obecnie stosowane w praktyce.
Powodem, dla którego lekarz może proponować choremu udział w badaniu jest to, że ten sposób oceny nowych metod leczenia jest jedynym obiektywnym. Tylko w ten sposób można zwiększyć skuteczność leczenia nowotworów.
Jeśli chory wyraża zgodę na uczestnictwo w badaniu, to musi mieć pewność, że lek był wcześniej dokładnie zbadany (w badaniach wstępnych faz). Uczestnicząc w badaniach klinicznych, chory może przyczynić się do postępu wiedzy medycznej i w ten sposób pomóc zarówno sobie, jak też i innym chorym w przyszłości.
