Badanie klonalności komórek nowotworowych pozwala na odróżnienie rzeczywistego nawrotu miejscowego od nowego raka piersi rozwijającego się u kobiet poddanych chirurgicznemu leczeniu oszczędzającemu

Badacze amerykańscy donoszą o przydatności badania klonalności komórek nowotworowych w różnicowaniu rzeczywistego nawrotu miejscowego i nowego raka piersi rozwijającego się u kobiet poddanych chirurgicznemu leczeniu oszczędzającemu (BCT).

Dane pochodzące z wielu badań klinicznych wskazują na podobne wyniki (kontrola lokoregionalna i przeżycie) osiągane po BCT i mastektomii w leczeniu raka piersi. Jednakże u kobiet, u których przeprowadzono BCT, powstaje problem optymalnego leczenia nawrotu choroby w piersi poddanej radioterapii. Ważne jest rozstrzygnięcie, czy nowe ognisko choroby jest prawdziwym nawrotem miejscowym, czy też jest to nowy guz pierwotny. Obecność nowego guza pierwotnego może rokować lepiej w porównaniu z rzeczywistym nawrotem poprzednio rozpoznanego nowotworu.

Celem omawianej pracy była ocena klonalności komórek nowotworowych pochodzących z guzów rozwijających się ipsilateralnie u kobiet poddanych BCT. Badanie przeprowadzono metodą łańcuchowej reakcji polimerazy (PCR), dokonując porównania wzorca utraty heterozygotyczności (LOH) komórek guza pierwotnego i ogniska nawrotu choroby u 29 pacjentek poddanych BCT.

Stwierdzono, że 22 guzy nawrotowe (76%) były klonalnie identyczne z guzami pierwotnymi. W 7 przypadkach (24%) stwierdzono obecność nowego guza pierwotnego (komórki nowotworowe nie były klonami komórek obecnych w uprzednio zidentyfikowanym guzie pierwotnym). W przypadku rzeczywistego nawrotu choroby (klonalność identyczna z guzem uprzednio rozpoznanym) częściej występowały raki nisko zróżnicowane (72,2% wobec 14,3% w grupie nowych guzów pierwotnych). Omawiana różnica była statystycznie znamienna (p = 0,009). Ponadto rzeczywisty nawrót choroby rozwijał się znacznie wcześniej w porównaniu z nowym rakiem pierwotnym – średni czas do nawrotu wynosił 4,04 lat podczas gdy średni czas do rozpoznania nowego guza pierwotnego został określony na 9,25 lat). Również w tym przypadku stwierdzona różnica była statystycznie znamienna (p = 0,002). W czasie dalszej obserwacji u 6 pacjentek stwierdzono obecność przerzutów odległych, przy czym u 5 kobiet z tej grupy (83,3%) guz nawrotowy miał klonalność identyczną z guzem pierwotnym. Ponadto stwierdzono, że ocena kliniczna charakteru nowego guza różniła się od oceny dokonanej na podstawie wyniku badania klonalności aż w 30% przypadków. Odsetek guzów nawrotowych o klonalności identycznej z guzem pierwotnym po 5, 10 i 15 latach od BCT wynosił odpowiednio 93%, 67% i 33%.

Na podstawie omówionych wyników można postawić wniosek, że ocena kliniczna jest niewystarczająca do określenia, czy u pacjentki poddanej BCT mamy do czynienia z rzeczywistym nawrotem choroby, czy też z nowym guzem pierwotnym. Istotnym elementem pozwalającym na dokonanie prawidłowego różnicowania jest molekularna ocena klonalności komórek nowotworowych.

Źródło: Vicini FA, Antonucci JV, Goldstein N, Wallace M, Kestin L, Krauss D, Kunzmann J, Gilbert S, Schell S. The use of molecular assays to establish definitively the clonality of ipsilateral breast tumor recurrences and patterns of in-breast failure in patients with early-stage breast cancer treated with breast-conserving therapy. Cancer 2007; 109: 1264-1272.

eOnkologia.pl, 11.04.2007