Leczenie chirurgiczne raka piersi w wieku podeszłym – zalecenia Inernational Society of Geriatric Oncology

Ryzyko zachorowania na raka piersi rośnie z wiekiem. Grupa pacjentek po 65 r.ż stanowi znaczny odsetek pacjentów z rakiem piersi. Pomimo tego faktu nie powstały do tej pory jednolite algorytmy postępowania u pacjentek w tej grupie wiekowej. Zadania takiego podjęła się grupa ekspertów z Inernational Society of Geriatric Oncology (ISGO). Wyniki swojej pracy opublikowała w artykule “Management of breast cancer in elderly individuals- recommendations of the International Society of Geriatric Oncology” H. Wildiers i wsp. opublikowanym w Lancet Oncology 2007;8:1101-15. Autorzy zajęli się nie tylko leczeniem systemowym ale także leczeniem chirurgicznym.

Ze względu na współwystępowanie w tej grupie wiekowej licznych chorób dodatkowych i duże ryzyko znieczulenia ogólnego, uznawano dotychczas, że u pacjentek w wieku podeszłym postępowanie powinno być mniej agresywne niż u pacjentek młodszych. Przekonanie takie w świetle dostępnych badań uznane zostało przez autorów za błędne. Okazuje się że śmiertelność okołooperacyjna w tej grupie wiekowej wacha się na poziomie 0-0,3%. Jednocześnie duża część zabiegów może być wykonana w znieczuleniu miejscowym, a przy odpowiednim wsparciu rodzinny mogą one być wykonane w pewnej grupie pacjentek bez konieczności hospitalizacji.
Jako alternatywną opcję leczenia traktowano samodzielną hormonoterapię (z udziałem tamoksifenu). Okazuje się jednak, że w tej sytuacji dużo częściej dochodziło do miejscowej progresji choroby, która wymagała następczego leczenia chirurgicznego. Metaanalizy dużych badań klinicznych potwierdzają że leczenie chirurgiczne pozwala na lepszą miejscową kontrolę choroby, nie wpływa to jednak na wydłużenie całkowitego przeżycia.
Podkreślić też należy że wszystkie badania porównują leczenie chirurgiczne z leczeniem tamoksifenem, nie ma badań porównujących je z leczeniem za pomocą inhibitorów aromatazy.

Chirurgiczne metody leczenia raka piersi to: leczenie oszczędzający pierś (BCT) i amputacja piersi połączone z zabiegiem w obrębie dołu pachowego (wycięcie węzłów chłonnych lub wycięcie węzła wartownika). Leczenie oszczędzające pierś (BCT) to procedura w której wycina się guz z piersi w odpowiednim marginesie tkanek zdrowych z następczym napromienianiem piersi. Jest to metoda stosowana w przypadku wczesnych zmian nowotworowych. Zapewnia ona lepszą jakość życia i jest metodą preferowaną przez większość pacjentek. Ryzyko wznowy miejscowej po leczeniu oszczędzającym znacznie maleje w przypadku pacjentek po 70 r.ż.

U pacjentek z małymi guzami (poniżej 2-3 cm) bez klinicznie podejrzanych węzłów chłonnych dołu pachowego zaleca się wykonanie biopsji węzła wartownika (SLND). Dzięki takiej procedurze unika się niepotrzebnego usuwania wszystkich węzłów chłonnych. Kontrowersyjny pozostaje nadal temat dalszego postępowania w przypadku zajęcia węzła wrtowniczego. Pomocny w podjęciu decyzji może być nomogram stworzony przes Van Zee i wsp. opisujący ryzyko przerzutów do węzłów w takiej sytuacji.

Autor lek. Tomasz Polec
23.07.2008